Napolyon işgalindeki İtalya’dan kaçırılan, Antik Roma’nın en önemli sanat eserlerini barındıran koleksiyonun iadesiyle oluşturulan Braccio Nuovo (Yeni Kanat), Vatikan Müzeleri’nin mutlaka görülmesi gereken bölümlerinden biridir. Papa Pius VII tarafından görevlendirilen Raffaele Stern’in tasarımıyla 1822 yılında ziyarete açılan bu kısım, Chiaramonti Müzesi ile birlikte zengin bir bütünlük sunar.
Braccio Nuovo, Chiaramonti Müzesi ile bütüncül bir deneyim vadeder. Bu iki bölüm, Vatikan Müzeleri dâhilinde Antik Roma sanatının en seçkin heykel koleksiyonlarından birini barındırır. Ziyaretiniz sırasında hem Braccio Nuovo’nun hem de Chiaramonti Müzesi’nin barındırdığı eserlere odaklanmanız, Roma heykel sanatının gelişimini daha iyi anlamanızı sağlayacaktır.
Görülmesi Gereken Eserler
Braccio Nuovo’da mutlaka görmeniz gereken eserler: Julius Caesar’ın büstü, Roma İmparatoru Augustus’un Prima Porta’da bulunan heykeli, Roma İmparatoru Lucius Verus’un galip atlet olarak tasvir eden heykel, Nil tanrısının heykeli, Satyr ve Athena heykelleri, Polyclitus’un M.Ö. 440’lı yıllardan kalma Doryphoros (Mızraklı Adam) adlı eseri ve de Amazon heykelidir.
Prima Porta’lı Augustus heykeli
Roma İmparatorluğu’nun ilk hükümdarı Augustus, yönetim gücünü halkın gözünde pekiştirmek amacıyla görsel sanatlardan sıkça yararlandı. Tarih boyunca liderlerin imajı, politik stratejiler ve propaganda faaliyetleriyle iç içe olmuştu. Tıpkı günümüz siyasi figürlerinin, fotoğraflarından kampanya afişlerine kadar her detayı özenle planlaması gibi, antik dönemde de heykeller ve kabartmalar aracılığıyla güçlü mesajlar veriliyordu. Primaporta’lı Augustus heykeli, bu etkiyi en iyi yansıtan eserlerden biridir. Mermerin soğuk yüzeyinde, bir imparatorun ihtişamından çok daha fazlası gizlidir.
Prima Porta’lı Augustus heykeli Braccio Nuovo’da mutlaka görmeniz gereken bir başyapıttır.
MÖ 20’li yıllarda tasarlanan Primaporta’lı Augustus, ilk olarak 1863 yılında Roma yakınlarındaki Prima Porta kasabasında, İmparator’un eşi Livia Drusilla’nın villasının arazisinde bulundu. Buluntu yeri nedeniyle “Primaporta’lı” sıfatını alarak tarihe geçti. Yaklaşık 2 metreden fazla yüksekliğe sahip bu heykel, günümüzde Vatikan Müzeleri’nde sergileniyor. İnce el işçiliği ve tüm gövdeyi kaplayan semboller, onu dönemin diğer portre heykellerinden ayıran en önemli etkenler arasında yer alıyor.
Augustus’u komutan zırhıyla ve idealleştirilmiş bir anatomik görünümde betimleyen eserde, sağ kolunu ileriye doğru uzatmış hâli, onun hem devlet yöneticisi hem de askerî lider kimliğini vurgular. Zırhın üzerindeki kabartmalar, Roma’nın siyasi ve askerî zaferlerini, özellikle Partlar karşısındaki diplomatik başarısını, simgeleyen sahneler içerir. Heykelin ayağının yanında yer alan küçük Eros (Aşk Tanrısı) figürü ise, Augustus’un soylu ve tanrısal soyunu (Venüs’ün oğlu Aeneas’a dayandırılan köken miti) ima eder. İmparatora tanrısal bir enerji kazandıran bu tasvir, antik Roma portre sanatının propagandaya hizmet eden güçlü örneklerinden biri olarak sanat tarihi bakımından büyük önem taşır.
Lucius Verus’un Heykeli
Roma İmparatoru Lucius Verus’un (MS 161-169 arasında Marcus Aurelius ile birlikte hüküm süren) galip bir atlet olarak tasvir edildiği bu mermer heykel, Vatikan Müzeleri’nin dikkat çekici klasik dönem eserlerinden biridir. Geleneksel “kahraman çıplaklığı” üslubuyla sunulan Lucius Verus, sol elinde zafer tanrıçası Nike’ın küçük bir figürünü tutarak zaferi ve iktidarı simgeler; sağ kolunu ise coşkulu ve ihtişamlı bir jestle yukarı kaldırmıştır.
Saç ve sakal detayları, Antoninler Hanedanı devrinin (2. yüzyıl) tipik portre üslubunu yansıtır; heykelin yüz hatları ve kaslı gövde yapısıysa imparatorun gücünü ve atletik konumunu vurgular. Antik Roma’da imparatorların, Yunan atletik geleneğinden ilham alan bu tarz “kahraman” tasvirleri, politik gücün yanı sıra tanrısal veya yarı tanrısal bir özellik kazandırma amacını da taşımaktadır. Prima Porta’lı Augustus ile birlikte bu esere de uzun süre ayırmanızı ve kesinlikle kaçırmamanızı öneriyoruz.
Roma İmparatoru Lucius Verus’un galip atlet olarak tasviri.
Braccio Nuovo (Yeni Kanat), Vatikan Müzeleri dâhilinde Antik Roma’nın köklü sanat mirasını yansıtan, mimari açıdan da göz kamaştıran bir bölümdür. Antik döneme ışık tutan heykeller, Roma İmparatorluğu’nun ihtişamını ve sanatsal gücünü bugün de yaşatmaktadır. Ziyaretinizde, bu değerli koleksiyonları inceleyerek geçmişe dair derin bir bakış açısı kazanabilirsiniz. Bu nedenle Vatikan Müzeleri’nin bu bölümünü atlamamanızı öneriyoruz.